Pisałam już o leczniczych właściwościach potraw przyrządzanych w Indiach i Bangladeszu z sumów Heteropneustes fossilis.
Całkiem niedawno, bo 25 czerwca 2025 r., ukazał się artykuł o przydługim tytule „Regeneration of Insulin-Producing β Cells, Reduction in Inflammation and Oxidation Stress, and Improvement in Lipid Profile in a Type 1 Diabetes Rat Model by Intraperitoneal Injection of the Growth Factors-Rich Catfish Skin-Derived Fraction-B: An Introductory Report” (Biomolecules 2025, 15(7), 29; https://doi.org/10.3390/biom15070929), w którym zbadano potencjał regeneracyjny frakcji-B (FB), preparatu bogatego w czynniki wzrostu, pochodzącego z wydzieliny naskórka suma Netuma bilineata lub Netuma thalassina, do odtworzenia eksperymentalnie zniszczonych komórek beta trzustki u szczurów, u których wywołano w ten sposób cukrzycę typu I (insulinozależną).
Frakcja B (FB), przygotowana ze skóry innego suma, Arius bilineatus, jest znanym silnym materiałem gojącym rany dzięki bioaktywnym lipidom i białkom. Frakcja białkowa bierze udział w gojeniu ran. Frakcja lipidowa FB zawiera składniki takie jak utlenione pochodne cholesterolu i kwasy tłuszczowe i furanowe, które wykazują właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające, przeciwnowotworowe i regeneracyjne oraz powodują tzw. NETozę, pozakomórkowe sieci wydzielane przez aktywowane neutrofile, wychwytujące i unieszkodliwiające patogeny. Frakcja B okazała się skuteczna w leczeniu niegojących się owrzodzeń stopy cukrzycowej, regeneracji zmiażdżonych nerwów kulszowych u szczurów i leczeniu raka trzustki u myszy bez toksyczności lub skutków ubocznych, a także hamowała rozrost komórek nowotworowych trzustki in vitro.
U rzeczonych szczurów 8-tygodniowe podawanie preparatu FB dootrzewnowo znacząco obniżyło poziom glukozy we krwi do poziomu zbliżonego do poziomu u normalnych zwierząt kontrolnych, zwiększyło poziom insuliny w surowicy i oraz przywróciło zawartość insuliny trzustkowej. Analizy histopatologiczne i immunohistochemiczne potwierdziły regenerację produkujących insulinę komórek β w wyspach trzustkowych. Leczenie FB poprawiło również problemy zdrowotne związane z cukrzycą poprzez zmniejszenie stanu zapalnego i stresu oksydacyjnego oraz poprawę profili lipidowych bez toksyczności lub skutków ubocznych. Zregenerowane komórki β pozostały funkcjonalne przez 48 tygodni bez stosowania leków immunosupresyjnych.
Nie jest to oczywiście ani pierwszy, ani jedyny przykład zastosowania preparatów pochodzących z ryb, także sumów, do leczenia ludzi.
Skóra ryb, choć najczęściej używa się skóry tilapii, używana jest w charakterze opatrunku na oparzenia.
Wyciągi kolagenowe z skóry takich gatunków jak Silurus meridionalis wykazują dobrą czystość i wydajność ekstrakcji kolagenu. Kolagen ten może być wykorzystany w produkcji biomateriałów do regeneracji skóry i tkanek.
W badaniach nad Clarias gariepinus wykazano, że po mechanicznym uszkodzeniu naskórka rana goi się bardzo szybko: wstępne zamknięcie w 12 h, a całkowite zrośnięcie się warstw w 48–72 h. Sumy te służą zatem jako modele gojenia ran – co pomaga w testowaniu metod regeneracyjnych.
Śluz pokrywający skórę ryb zawiera liczne peptydy o aktywności przeciwbakteryjnej i przeciwgrzybiczej – notowany u ponad 47 gatunków , co ma potencjał do zastosowań w dermatologii i weterynarii jako naturalne środki antyseptyczne. Z sumów szczególnie badano Heteropneustes fossilis i Clarias batrachus.
Oksysterole w wydzielinach skórnych sumów Arius bilineatus wykazują właściwości przeciwnowotworowe.
Wiele sumów jest jadowitych, w tym oczywiście mój ukochany Heteropneustes fossilis, a ich jad dostarcza toksyn, które paradoksalnie mogą działać przeciwbólowo lub immunomodulująco, ale choć są ciekawe z punktu widzenia analgezji i badania bólu, nie są jeszcze stosowane w praktyce klinicznej.
Post ten napisałam by oddać cześć tym wszystkim anonimowym sumom (ale i szczurkom też), które oddały życie w służbie nauki i medycyny, a nie tylko na talerzu.
Chociaż, osobiście uważam, że dobra rybka z dobrymi frytkami nad morzem ma działanie przeciwdepresyjne.
